Koronawirus a postępowania sądowe i przedawnienie roszczeń

Obecnie kiedy ograniczamy nasze kontakty osobiste, w tym zostały odwołane w większości terminy rozpraw sądowych, należy postawić sobie pytanie czy zostaliśmy pozbawieni możliwości dochodzenia naszych roszczeń w tym na drodze sądowej oraz co z ewentualnym przedawnieniem naszych roszczeń?

W dobie preferowania kontaktów online oraz pracy w tym trybie, rozwiązaniem staje się znane już od lat elektroniczne postępowania sądowe (e–Sąd). W szczególności dzięki rozwiązaniu oferowanemu przez platformę Sądu Internetowego możemy bez wychodzenia z domu skorzystać z obsługi online przez profesjonalnego pełnomocnika (radcę prawnego lub adwokata) i złożyć pozew w sądzie. Całe postępowanie obędzie się elektronicznie. Pełnomocnik będzie Państwa reprezentował w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Lublinie (e–Sądem), wnosząc pozew na podstawie wypełnionego przez Państwa formularza. Ponadto operator udostępnia Państwu serwis sadinternetowy.pl i wszystkie jego funkcjonalności, które zapewniają możliwość szybkiego i łatwego zakładania nowych spraw, monitorowania postępów w ich rozpoznaniu przez e–Sąd oraz komunikacji z pełnomocnikiem.

Powyższe rozwiązanie może okazać się o tyle istotne w obecnej dobie, że sytuacja w jakiej się znaleźliśmy — wynikająca z epidemii koronawirusa — nie powoduje co do zasady zatrzymania biegu terminów przedawnienia naszych roszczeń.

Przepisy przewidują przerwanie biegu przedawnienia roszczeń w następujących przypadkach:

1. poprzez dokonanie każdej czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2. poprzez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;

Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu zgodnie z art. 121 kodeksu cywilnego:

1. co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom — przez czas trwania władzy rodzicielskiej;
2. co do roszczeń, które przysługują osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę — przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;
3. co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu — przez czas trwania małżeństwa;
4. co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju — przez czas trwania przeszkód.

Zgodnie z orzecznictwem siłą wyższą są tylko zdarzenia zewnętrzne w stosunku do uprawnionego, a zarazem nadzwyczajne i w konsekwencji nieuchronne oraz w danym układzie stosunków niemożliwe do przewidzenia, czyli o „przemożnej” mocy oddziaływania, przed którego skutkami nie było żadnej obrony. W ten sposób kwalifikuje się m.in. akty władzy (vis imperii), które mogą przybrać postać zarówno aktów normatywnych, jak i rozstrzygnięć indywidualnych (decyzje administracyjne, orzeczenia sądu) czy też działań faktycznych. Jet to stan faktycznej niemożności efektywnego dochodzenia swych praw na drodze prawnej wywołany m.in. uwarunkowaniami politycznymi o powszechnym zasięgu oddziaływania jest porównywalny ze stanem siły wyższej (zawieszenia wymiaru sprawiedliwości), uniemożliwiającym uprawnionemu dochodzenie swych roszczeń przed sądem lub innym właściwym organem (tak: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2018 r. sygn.. akt I CSK 195/17; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2017 r. sygn. akt V CSK 642/16).

Zgodnie z doktryną oraz orzecznictwem, nie wystarczy zatem samo zaistnienie okoliczności utrudniających ogólnie dokonanie czynności, ale muszą to być okoliczności bezpośrednio wpływające na zainteresowanego. Wobec powyższego sam fakt zaistnienia epidemii koronawirusa na terenie Polski nie będzie automatycznie przerywał biegu przedawnienia wszelkich roszczeń. Brak jest przesłanek do przyjęcia w obecnej sytuacji przerwania automatycznego biegu przedawnienia choćby z uwagi na fakt iż biura podawcze sądów działają, poczta również funkcjonuje i funkcjonuje również e–Sąd czyli Sąd Rejonowy Lublin–Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny obejmujący swoją właściwością sądową terytorium Rzeczypospolitej w całości, właściwy do postępowań cywilnych, gospodarczych oraz z zakresu prawa pracy. Co do zasady można więc podejmować czynności zmierzające do przerwania biegu przedawnienia przed Sądem.

W obecnej sytuacji jedynie stwierdzenie u danej osoby fizycznej zarażenia wirusem SARS–CoV–2 lub zarządzenie w stosunku do niej kwarantanny — czyli czynności faktycznie uniemożliwiających jej działanie — mogłoby spowodować zawieszenie biegu terminu przedawnienia. Okoliczności te jednakże należy następnie udowodnić przed sądem, wnosząc, co do zasady przedawnione roszczenie. Na uwagę zasługuje fakt iż sama obawa o możliwość zachorowania nie będzie okolicznością przerywającą bieg przedawnienia.

Skuteczność postępowania przed e–Sądem zależy od zgromadzenia i rzetelnego opisania dokumentów potwierdzających żądanie pozwu oraz od przekonującego uzasadnienia. Ponadto od pozwu w trybie elektronicznego postępowania upominawczego sąd pobiera opłatę w wysokości ¼ opłaty od pozwu zwykłego.

Co do zasady dla uzyskania nakazu zapłaty wystarcza dobrze uzasadniony pozew, w którym powołano wystawioną dłużnikowi fakturę oraz załączono i opisano wszystkie ważne dokumenty w sprawie, w tym korespondencji prowadzonej z dłużnikiem, wskazaniem osób które były świadkami wykonania z naszej strony usługi czy pracy. Powyższe pozbawi dłużnika argumentów, których ten mógłby użyć w ewentualnym sprzeciwie od nakazu zapłaty. Szczegółów możecie się Państwo dowiedzieć od wybranego przez Państwa pełnomocnika. Jeśli założycie sprawę bez jego wskazania — zostanie on Państwu przydzielony. Służą oni Państwu pomocą oraz sporządzają w Państwa imieniu profesjonalne pozwy w trosce o zabezpieczenia Państwa interesów.